تاریخچه ورزش شمشیربازی

شمشیربازی در ایران

شمشیربازی در ایران

ورزش شمشیربازی برای نخستین بار توسط میر مهدی ورزنده در ایران معرفی و در درالمعلمین ورزش تدریس شد. سپس در مدرسه نظام آن زمان آموزش داده می شد که به تدریج گسترش یافت. در سال 1328 سه نفر از جوانان ایرانی که برای تحصیل به اروپا رفته بودند با ورزش شمشیربازی آشنا شدند و پس از بازگشت به ایران، کوشش فراوانی در گسترش هرچه بیشتر این ورزش به عمل آوردند. آقایان مهندس ابتهاج، مهندس نیرنوری و دکتر بصیر پایه گزاران اولیه شمشیربازی در ایران هستند. در همین سال فدراسیون شمشیربازی ایران تأسیس شد و مهندس ابتهاج به عنوان اولین رئیس فدراسیون شمشیربازی معرفی گردید.

در سال 1325 مربی دیگری از ایتالیا به نام آنیلو پاساریلو به ایران آمد و به مدت 10 سال به آموزش شمشیربازان ایرانی و آشنا کردن آنها با شیوه های پیشرفته این ورزش پرداخت اما در آن زمان مکان مشخصی برای تمرین شمشیربازان وجود نداشت و زیرزمین خاکی یک ساختمان در خیابان فلسطین کنونی در تهران که محل باشگاه ایران بود، مورد استفاده دوستداران شمشیربازی قرار می گرفت. مهندس هوشمند الماسی که از شاگردان مکتب آندره ماراتزی بود به منظور تکمیل دانش شمشیربازی خود به ایتالیا اعزام گردید و به مدت طولانی از آموزه های مربیان برجسته ایتالیا بهره گرفت. او پس از مراجعت به ایران کمک شایانی به ارتقاء سطح کمی وکیفی شمشیربازی کشور نمود.

در سال 1329 فدراسیون آندره ماراتزی ایتالیایی را برای آموزش شمشیربازی به ایران دعوت کرد. ماراتزی با وجود آن که حدود 70 سال سن داشت اما تلاش و کوشش بسیاری در پایه ریزی مکتب کلاسیک شمشیربازی در ایران نمود.

در سال 1330 با استفاده از تجربیات مرحوم دکتر بصیر طرح توسعه و گسترش آغاز گردید و قهرمانان بنامی همچون آقایان مهندس هوشمند الماسی، امیر مهماندوست و تراب پزشکی، به جامعه شمشیربازی معرفی گردیدند.


در سال 1345 مسابقات جهانی جوانان برای اولین بار در ایران و در تالار ورزشی تازه تأسیس هفت تیر واقع در ضلع شمالی پارک شهر تهران برگزار شد. این مسابقات جهش قابل توجهی در شمشیربازی ایران به وجود آورد. در این مسابقات، رئیس فدراسیون بین المللی شمشیربازی حضور یافت و با کمک وی 3 شمشیرباز برجسته ایران (شاپور زرنگار ، بیژن زرنگار و عباس افضلی ) برای گذراندن دوره عالی مربیگری، عازم فرانسه شدند و در موسسه ملی ورزش فرانسه LINS به فرا گرفتن اصول و فنون پیشرفته این ورزش پرداختند. این 3 نفر پس از بازگشت به عنوان مربیان تیم ملی مشغول به کار شدند.

در سال 1346 تیمسار مهندس هوشمند الماسی به عنوان رئیس فدراسیون منصوب گردید. از این تاریخ با بهره گیری از مربیان بین المللی داخلی و خارجی فعالیت گسترده ای به عمل آمد. در سال 1347 ساتلن ویژه ای برای ورزش شمشیربازی، در قسمت شمالی ورزشگاه امجدیه بنا گردید و به این ترتیب شمشیربازی در ایران شکل فعال تری به خود گرفت. در نتیجه گسترش و توجه بیشتر به شمشیربازی که با استخدام دو مربی به نام اتحاد جماهیر شوروی آن زمان (آقایان پیچکوف و تولاکوف) که با وارد نمودن انبوهی از وسایل و تجهیزات مدرن شمشیربازی همراه بود، تیم ملی مردان وزنان ایران در بازیهای آسیایی تهران 1974 به مقام قهرمانی رسید. ایران توانست 16 مدال طلا، 3 مدال نقره و 7 مدال برنز در انفرادی و تیمی به دست آورد و با شایستگی قهرمان آسیا شود. از افتخارات این دوره احراز پست ریاست کنفدراسیون شمشیربازی آسیا توسط تیمسار الماسی بود که تا چند سال بعد از پیروزی انقلاب اسلامی نیز در اختیار ایران بود.

از قهرمانان بنام شمشیربازی ایران آن زمان می توان به آقایان احمد اکبری، اصغر پاشاپور، پرویز الماسی، کیومرث طلوعی در رشته فلوره، پیروز آدمیت، سرژیک آسادوریان، اسفندیار زرنگار، ایرج دستگردی و علی بدر در رشته اپه حمید فتحی، منوچهر شفاهی، احمد اسکندر پور اسماعیل پاشاپور در رشته سابر و خانم گیتی محبان، مهوش شفاهی، مریم آچاک، ژیلا الماسی و مریم شریعت زاده در رشته فلوره بانوان اشاره کرد.

شمشیربازی در جمهوری اسلامی
پس از پیروزی انقلاب اسلامی فدراسیون شمشیربازی به صورت شورایی و به ریاست مرتضی خانمحمدی اداره میشد تا اینکه در اواخر سال 1359 با تصمیم سازمان تربیت بدنی ایران فعالیت شمشیربازی متوقف شد و این وقفه 10 سال به طول انجامید. سپس از سال 1368 شمشیربازی دوباره فعالیتهای خود را از سر گرفت. در دوره جدید فعالیت فدراسیون شمشیربازی به ترتیب آقایان علی رحیمی ، سید امیر حسینی ، مهدی محمدزاده و دکتر فضل الله باقرزاده به عنوان رئیس انتخاب شدند.
در دوره مهندس علی رحیمی (1373-1369) خوابگاه فدراسیون احداث گردید و شمشیربازی دوره احیای مجدد خود را از سر گرفت. اولین تیم شمشیربازی پس از بازگشایی مجدد به بازیهای آسیایی پکن اعزام گردید و در اسلحه سابر در جایگاه سوم آسیا قرار گرفتند.
در دوره سید امیر حسینی (1377 – 1373) فعالیتهای قابل توجهی در زمینه گسترش و توسعه این رشته برداشته شد از جمله برگزاری مسابقات بینالمللی دهه فجر _ کاپ های ستارخان ، خزر ، نقش جهان _ اولین دوره مسابقات شمشیربازی کلاس A جهانی در سال 1375 در تهران _ مسابقات قهرمانی مردان آسیا(جام ذوالفقار) و مسابقات شمشیربازی غری آسیا در سال 1376 _ برگزاری اولین آزمون داوری بین المللی در ایران _ دعوت از آقای یوری پیچکوف _ ریاست وقت فدراسیئن شمشیربازی روسیه _ و استاد بین المللی رشته سابر جهت برگزاری کلاس توجیهی مربیگیری ،مدیریت و برنامه ریزی شمشیربازی مدرن در سال 1377 بود. اعزام عباسعلی فاریابی به دوره مربیگری بین المللی دانشگاه تربیت بدنی بوداپست مجارستان در سال 1375 و پرویز حق اندیشبه دوره مربیگری فرانسه در سال 1376 از دیگر اقدامات فدراسیون بود . پس از انتخاب سید امیر حسینی به عنوان دبیر کل کمیته ملی المپیک جمهوری اسلامی ایران ، ایشان جای خود را به مهدی محمدزاده دادند.
در دوره مهدی محمدزاده (1382 – 1377) بین المللی کردن فدراسیون شمشیربازی آغاز گردید و همزمان با کسب کرسی نایب رئیسی آسیا توسط رئیس وقت مسابقات جام جهانی که در اواخر دوره سید امیر حسینی به جای مسابقات دهه فجر انجام گردید ، رشد وسیعی پیدا کرد و فینالهای آن در اماکن تاریخی و باستانی به صورت جشنواره برگزار گردید که انعکاس جهانی داشت.
پس از مهدی محمد زاده دکتر فضل الله باقرزاده به سمت ریاست فدراسیون شمشیربازی انتخاب گردید. ایشان نیز در انتخابات کنفدراسیون آسیا پست نایب رئیسی را احراز نمود. کسب چندین پست آسیایی و جهانی و اعزام پیمان فخری به دوره مربیگری بین المللی دانشگاه تربیت بدنی بوداپست مجارستان از نکات قابل توجه این دوره میباشد .