شمشیربازی مجموعه‌ای از حركات ظریف و سریع است. در این ورزش تمام عضلات و مفاصل بدن به كار گرفته می‌شوند. در این ورزش، بازیكن سرعت و چالاكی، انعطاف ‌پذیری، پاسخ سریع به تحریكات و هماهنگی و توازن را در خود تقویت می‌كند.
▪ تقویت عضلات: در این ورزش، ورزشكار از حركات سریع و ظریف دست برای به حركت درآوردن شمشیر و وارد كردن ضربه به حریف استفاده می‌كند و همچنین برای حمله یا دفاع مجبور است به سرعت به جلو و عقب گام بردارد. انجام تمام این حركات به یك هماهنگی قوی میان مغز و عضلات نیاز دارد.
▪ اندام مناسب:
ورزشكاران این ورزش بسیار خوش‌اندام هستند، زیرا حركات شمشیربازی موجب سوزاندن كالری بسیار زیادی می‌شود و در نتیجه این ورزشكاران هرگز اضافه وزن پیدا نمی‌كنند. از طرفی، حركات این ورزش به گونه‌ای است كه اگرچه ورزشكار اندامی كاملا استوار و صاف دارد اما این اندام كاملا انعطاف‌پذیر است و خشك نیست.
● تقویت تمركز و دقت
انجام حركات این ورزش باید بسیار هماهنگ باشند و از طرفی ورزشكار باید كاملا مواظب حملات حریف باشد، بنابراین تمام حواس باید روی بازی متمركز شود و اگر حواس ورزشكار پرت باشد، حركات از هماهنگی لازم برخوردار نخواهد بود و كنترل بازی از دست بازیكن خارج می‌شود. بنابراین این ورزش به شدت برای تقویت تمركز و دقت موثر است. انواع دیگری از شمشیر بازی هم وجود دارند كه برای مقاصد مختلف به كار می‌روند، مثلا بعضی از انواع آن برای دوئل كردن به كار می‌روند.
آنچه شما بیشتر با آن آشنا هستید همان شمشیربازی رقابتی است كه دو نفر در مقابل هم به مسابقه می‌پردازند.
● سیستم قلبی و تنفسی
حركات شمشیربازی به گونه‌ای است كه حركات آن پله به پله سخت‌تر می‌شوند، در نتیجه ارگان‌های بدن هم مثل قلب و عروق از فعالیت كم به فعالیت زیاد می‌رسند و در نتیجه فشار ناگهانی روی آنها وارد نمی‌شود. همین عامل سبب می‌شود كه سیستم قلبی- عروقی فعالیت بیشتری داشته باشد و چون فشار روی آن به صورت ناگهانی نیست و به تدریج است، اثرات بسیار مفیدی روی این سیستم‌ها خواهد داشت. بسیاری از شمشیربازان معتقدند، اگر می‌خواهید اندامی زیبا داشته باشید حتما این ورزش را انتخاب كنید، زیرا این ورزش با تقویت عضلات مختلف از جمله عضلات شكم، باعث می‌شود شكمی كاملا صاف و بدون چربی داشته باشید. همچنین با تقویت عضلات پشت، موجب می‌شود كه ستون فقرات شما كاملا راست و استوار باشد و راه رفتن، ایستادن و نشستن شما بسیار خوش فرم باشد.
از طرفی، با پرورش عضلات ساق پا باعث می‌شود كه پاها نیز از شر چربی‌های اضافه خلاص شوند. بنابراین بعضی از مربیان این ورزش می‌گویند حتی اگر هدف شما در زندگی این است كه اندام زیبایی داشته باشید، این ورزش را انتخاب كنید. یكی دیگر از آثار مفید این ورزش، بالا بردن اعتماد به نفس است زیرا كه ورزشكاران این ورزش در اصل می‌توانند مطمئن باشند كه می‌توانند به راحتی در برابر خطرات از خود دفاع كنند البته به شرطی كه همیشه یك شمشیر همراه خود داشته باشند! از طرفی چون ورزشكاران این ورزش قدرت تمركز بالایی دارند می‌توانند بهتر فكر كنند و قدرت تصمیم‌گیری آنها بهتر از افراد عادی خواهد بود.

آسیب‌های شمشیربازی
كشیدگی عضلات ساق پا و پیچ خوردگی مفاصل از جمله آسیب‌های شایع در این ورزش است. این آسیب‌ها در نوآموزان كه حركات را به درستی انجام نمی‌دهند بیشتر ایجاد می شود و باعث ایجاد درد شدید و گاهی تورم در عضلا‌ت و مفاصل می‌شودكه باید حتما توسط پزشك مورد درمان قرار گیرد.‌

خلاصه اینکه
شمشیر بازی می‌تواند روی بدن ورزشكار آثار مفید زیر را ایجاد كند:
▪‌ افزایش سرعت و چالاكی
▪ انعطاف‌پذیری
▪ واكنش سریع به تحریكات
▪ هماهنگی میان مغز و عضلات بدن
▪ تقویت تمركز و دقت
▪ حفظ اندام مناسب و زیبا
▪ تقویت عضلات خصوصا عضلات ران‌ها، پشت و شكم
▪ تقویت سیستم قلبی- عروقی
▪ تقویت سیستم تنفسی
▪ افزایش اعتماد به نفس
▪ افزایش قدرت تفكر و تصمیم‌گیری

ورزش شمشیربازی كه قدمتی طولانی دارد، به صورت دو نفره برای آقایان و بانوان انجام می شود. مسابقات شمشیربازی، هم بصورت انفرادی و هم بصورت تیمی صورت می گیرد. شمشیربازها در موقع مسابقه می بایست لباس های مخصوصی بپوشند و از دستكش، لباسی مخصوص و یك ماسك با تور فلزی استفاده نمایند تا صورت و بدن از ضربه های احتمالی حریف محفوظ بماند.

به لباس شمشیربازها یك كابل سیم متصل است، این سیم به دستگاه مخصوصی ارتباط پیدا می كند كه می تواند ضربه های وارد را ضبط و محاسبه كند. محوطه مسابقه شمشیربازی كه به آن پیست می گویند، چهارده متر طول و 8/1 تا دو متر پهنا دارد. این پیست با هفت خط افقی به نواحی مختلف تقسیم می شود و جنسی شبیه توری فلزی دارد.

انواع شمشیرها

فلوره
فلوره شمشیری است به وزن 500 گرم و به طول 110 سانتی متر كه شامل دسته، گارد و تیغه می باشد. تیغه شمشیر فلوره از جنس فولاد آلیاژی است كه خاصیت فنری دارد. در نوك تیغه این شمشیر تكه ای قرار دارد كه هرگاه بازیكن بتواند فشاری معادل 500 گرم نیرو بر بدن حریف وارد كند، این ضربه روی دستگاه مخصوص ضبط می شود.
تعداد ضربات برای زنان و مردان، 5 ضربه برای مدت ۳ دقیقه است (دور مقدماتی) و دور حذفی، 15 ضربه در 3 زمان 3 دقیقه ای می باشد. مسابقات فلوره تنها به وسیله یك سرداور قضاوت می شود و ضربه ای امتیاز می گیرد كه به جلیقه ای وارد شود كه نیم تنه بالای بدن را می پوشاند به جز دست شمشیرباز و هدف در این رشته قسمت جلو وپشت سینه است.

اپه
اپه شمشیری است به طول 110 سانتی متر و وزن 770 گرم كه ضخامت تیغه آن بیشتر از تیغه فلوره است. مقطع تیغه اپه مثلث شكل است و در این رشته هم مانند فلوره ضربه ها به وسیله دستگاه مخصوص ضبط می شود.برای ثبت امتیاز، شمشیرباز باید 750 گرم نیرو بر نوك شمشیر وارد كند تا دستگاه ضربه را ثبت نماید. هدف در بازی اپه، تمام بدن است و تعداد ضربات، 5 ضربه در ۳دقیقه می باشد كه برای هر بازی در نظر گرفته می شود. البته تنها ضربه با نوك شمشیر ملاك امتیازدهی است.

سابر
شمشیر سابر 500 گرم وزن دارد و طول آن 105 سانتی متر است كه شامل 88 سانتی متر طول تیغه است. هدف در این رشته، همه قسمتهای بالای بدن است و می توان هم با نوك شمشیر و هم از پهلو به صورت پرش ضربه وارد آورد.در سالهای اخیر، مسابقات سابر به صورت الكتریكی درآمده و قضاوت مسابقات با یك سرداور است. برای برد، تعداد 5 ضربه در مدت ۳دقیقه لازم است. حركات و سرعت عمل در سابر بسیار بیشتر و سریعتر از دو رشته دیگر (فلوره و اپه) است و با ضربات نوك و لبه آن امتیاز به دست می آید.

اصطلاحات شمشیربازی
اتک: گرفتن حالت حمله به خود رااتک می گویند. در این حالت، شمشیرباز دست را پیش می گیرد و حمله می كند و طرف دیگر دفاع كننده است.
گارد شمشیر: قسمتی از شمشیر است كه دست را در مقابل حریف حفاظت می كند.
فول: خطا و نقض قانون بازی است. عمده خطاها عبارتند از:
1- بی ادبی و توهین به حریف.
2- اعتراض به داور یا حریف پس از اعلان رأی داوران.
3- گرفتن بدن حریف و جلوگیری از بازی وی.
4- نداشتن وسایل كامل مسابقه.
5- پرتاب كردن شمشیر به طرف حریف.
6- خشونت پس از اخطار.
7- تكرار حمله به حریف بعد از فرمان ایست داور.

رده های سنی مسابقات
- نونهالان (زیر 14 سال).
- نوجوانان (زیر 17 سال).
- جوانان (زیر 20 سال).
- بزرگسالان (سن آزاد است).
تعداد نفرات: یك تیم شمشیربازی از 4 نفر تشكیل می شود كه شامل 3 نفر اعضای اصلی و 1 نفر ذخیره می باشد،‌ البته مسابقات به شكل انفرادی و تیمی انجام می شود.
مدت مسابقه: زمان هر مسابقه 4 دقیقه می باشد و وقت های تلف شده در حین مسابقه محاسبه می شود. با دستور سرداور بازی شروع می شود و بعد از هر ضربه امتیازدار، دو شمشیر باز به وضع سابق خود در پشت خط گارد باز می گردند.

وسایل شمشیربازی
1- لباس كاملاً سفید (وست و شلوارک).
2- ماسك صورت و دستكش.
3- جلیقه الکتریکی در رشته سابرو فلوره

تاريخچه شمشير بازي :
شمشير بازي ورزش روزگاران كهن است . فن شمشير زدن و استفاده از شمشير براي حمله و دفاع , تاريخي بسيار دراز دارد . شمشير مهمترين اسلحه بشر طي چندين هزار سال بوده است و بهمين دليل تنها ورزشي است كه تاريخي روشن دارد و مدارك زنده و گويايي در موجوديت آن وجود دارد.
كارشناسان ورزشي , با توجه به مدارك موجود , معتقدند كه ورزش شمشير بازي در ابتداي قرن چهارم ميلادي در اروپا متولد شده است . كشور آلمان پيشقدم اين ورزش سلحشوري است . در ابتداي قرن پانزدهم , شمشير بازي از آلمان به ايتاليا راه يافت و در قرن شانزدهم در همه اروپا متداول شد و مدارس شمشير بازي به آموزش علاقمندان اين ورزش پرداختند , اما انگيزه اصلي براي كسب مهارت در شمشير بازي آن بود كه خود را مهياي دوئل ( جنگ تن به تن ) كنند.
در اواخر قرن 19 ميلادي كه بسياري از كشورها دوئل را ممنوع اعلام كردند , زمينه بسيار مساعدي براي گسترش شمشير بازي به عنوان ورزش فراهم شد و باشگاههاي متعددي تاسيس شد تا به تربيت شمشير بازان بپردازند.در سالهاي آخر قرن نوزدهم ورزش شمشير بازي بقدري در اروپا متداول بود كه حتي قبل از تصويب مقررات مربوط به آن , جز مسابقات رسمي اولين دوره بازيهاي المپيك آتن 1896 قرار گرفت. در سال 1914 در كنگره بين المللي كميته هاي المپيك سراسر جهان كه در پاريس تشكيل شد , مقررات فدراسيون بين المللي شمشير بازي , مورد تصويب اعضا قرار گرفت.

قوانين و مقررات :
شمشير بازي ورزشي دو نفري براي زنان و مردان است كه هم به صورت انفرادي و هم به صورت تيمي صورت مي گيرد و داراي قوانين و مقررات خاص خود است . هنگام پرداختن به اين ورزش بايد لباس مخصوصي پوشيد و از دستكش , زير پوشهايي از پارچه ضخيم و يك نقاب تور فلزي استفاده كرد تا صورت و بدن از ضربه هاي احتمالي حريف محفوظ بماند .
به لبلس شمشير بازها يك كابل يا سيم متصل است . اين سيم با دستگاه مخصوصي ارتباط پيدا مي كند كه مي تواند تعداد ضربه هاي وارده را ضبط و محاسبه كند .
محوطه مسابقه شمشير بازي كه به آن پيست مي گويند , چهارده متر طول و 8/1 تا دو متر پهنا دارد. اين پيست با هفت خط افقي به نواحي مختلف تقسييم مي شود. قبل از شروع مبارزه , هر دو شمشير باز در برابر يكديگر مي ايستند و حالت خاصي به خود مي گيرند تا مسابقه را آغاز كنند .

انواع شمشير ها :
در موزه هاي دنيا نمونه هاي بسياري از شمشير ها وجود دارد كه عمر بعضي از آنها به 7 هزار سال ميرسد . اما شمشيرهايي كه امروزه در مسابقات رسمي شمشير بازي مورد استفاده قرار مي گيرند , عبارتند از فلوره , اپه و سابر . هر يك از اين شمشير ها خصوصيات معيني از نظر وزن و طول و شكل دارند به شرح زير :

فلوره :
فلوره شمشيري است به وزن 500 گرم به طول 110 سانتي متر شامل : دسته , گارد و تيغه .
تيغه شمشير فلوره از جنس فولاد و آلياژي است كه خاصيت فنري دارد . در نوك تيغه شمشير فلوره تكمه اي قرار دارد كه هرگاه بازيكن بتواند فشاري معادل 500 گرم نيرو بر بدن حريف وارد كند , اين ضربه روي دستگاه مخصوص ضبط ميشود . هدف در بازي فلوره , فقط سينه و شكم و پشت و پهلوهاي حريف است . تعداد ضربات فلوره براي زنان و مردان 5 ضربه در مدت 6 دقيقه است . مسابقات فلوره تنها بوسيله يك سرداور , قضاوت ميشود .

اپه :
شمشير اپه به طول 110 سانتي متر , 770 گرم وزن دارد و ضخامت تيغه آن بيشتر از تيغه فلوره است . ضمن آنكه مقطعي مثلث شكل دارد . در اين رشته هم مانند فلوره , ضربه ها بوسيله دستگاه الكتريكي ضبط مي شوند . اما بايد 750 گرم نيرو بر نوك شمشير وارد شود تا دستگاهه آن را ضبط كند .هدف در اين بازي تمام بدن است و تعداد 5 ضربه در 6 دقيقه براي هر بازي در نظر گرفته شده است .

سابر :
شمشير سابر 500 گرم وزن دارد و طول آن 105 سانتي متر و طول تيغه آن 88 سانتي متر است . هدف در اين رشته همه قسمت هاي بالايي بدن است كه از كشاله رانها شروع ميشود و مي توان هم با نوك شمشير و هم از پهلو ( به صورت برش ) ضربه وارد آورد . در سالهاي اخير سابر بصورت الكتريكي نيز در آمده و قضاوت مسابقات آن با يك سرداور است . تعداد 5 ضربه در مدت 6 دقيقه برنده بازي را تعيين مي كند . حركات و سرعت عمل در سابر بسيار بيشتر و سريعتر از دو رشته ديگر شمشير بازي است .

اصطلاحات :
امتياز : هر ضربه اي كه به هدف وارد شود و شرايط لازم را داشته باشد , يك امتياز به حساب مي آيد .
آپل : عبارت است از كوبيدن پاي راست به زمين . اين عمل براي ترساندن حريف و بر هم زدن تمركز حواس او انجام ميشود و بايد بطور ناگهاني و شديد انجام گيرد .
آتاك : حالت حمله به خود گرفتن . در اين حال , شمشير باز دست را پيش مي گيرد و حمله مي كند و طرف ديگر دفاع كننده است .
سپر : قسمتي از شمشير است كه دست را در مقابل حريف محافظت مي كند .
فول : خطا و نقض قانون بازي است . عمده خطاهاي شمشير بازي عبارتند از : هرگونه بي ادبي و تحقير حريف , هرگونه اعتراض به حريف پس از اعلام راي داوران , گرفتن بدن حريف و جلوگيري از بازي وي , نداشتن وسايل كامل مسابقه , پرتاب كردن شمشير به طرف حريف , خشونت پس از اخطار اولي , تكرار حمله به حريف پس از فرمان ايست داور .

مربی اسلحه درجه سه سابر و اسلحه اپه
5 سال سابقه شمشیربازی
بازیکن در تیگ برتر شمشیربازی
عضو تیم بزرگسالان استان

اولین ایرانی در المپیک (1900 پاریس) شمشیر باز بود

کلمه شمشیر شامل دو بخش شم (دم و ناخن تیز) و شیر( درنده) وهمچنین ازنیام برآوردن و درغلاف فرو بردن معنا شده است. ( در زبان انگلیسی sword ، در فرانسوی cloture و شمشیر بازی fencing). به کارگیری شمشیر در جنگهادرسراسرجهان باستان رواج داشته است ونمیتوان سرزمین خاصی راآغازگر استفاده ازشمشیر دانست.

ورزش شمشیربازی برای نخستین بار توسط میر مهدی ورزنده در ایران معرفی و در درالمعلمین ورزش تدریس شد. سپس در مدرسه نظام آن زمان آموزش داده می شد که به تدریج گسترش یافت. در سال 1328 سه نفر از جوانان ایرانی که برای تحصیل به اروپا رفته بودند با ورزش شمشیربازی آشنا شدند و پس از بازگشت به ایران، کوشش فراوانی در گسترش هرچه بیشتر این ورزش به عمل آوردند. آقایان مهندس ابتهاج، مهندس نیرنوری و دکتر بصیر پایه گزاران اولیه شمشیربازی در ایران هستند. در همین سال فدراسیون شمشیربازی ایران تأسیس شد و مهندس ابتهاج به عنوان اولین رئیس فدراسیون شمشیربازی معرفی گردید.